Rocznica wybuchu II wojny światowej

Niedziela, 1 września Groby na Westerplatte

1 września to rocznica wybuchu II wojny światowej, największej wojny światowej zapisanej na kartach historii [1].

Do wybuchu II wojny światowej przyczyniła się rządza ekspansji terytorialnych oraz rozszerzenia własnych wpływów, a także poglądy nazistowskie, głównie ze strony Niemców, samozwańczej rasy panów pod przywództwem Adolfa Hitlera, niezadowolonych z postanowień traktatu wersalskiego, który ustalał nowy ład polityczny po I wojnie światowej i jednocześnie osłabiał państwo niemieckie. Innymi agresorami były faszystowskie Włochy, z Benito Mussolinim na czele, oraz Japonia. Jednocześnie brakowało stanowczego sprzeciwu państw zachodnich, które uważały, że ustępstwa względem Hitlera i Mussoliniego, uspokoją burzliwą atmosferę na arenie międzynarodowej [5].

II wojna światowa wybuchła w 1939 roku wraz z atakiem nazistowskich Niemiec na Polskę. Jedne z pierwszych strzałów padły z morza, 1 września o 4:45, wystrzelone przez pancernik Schleswig-Holstein na Westerplatte. Polacy, pomimo nierównych sił, odpierali natarcie przez 7 dni, czyli znacznie dłużej niż początkowo planowano, zanim mieli otrzymać wsparcie. Po honorowej kapitulacji w geście uznania, przywódca niemieckich żołnierzy pozwolił polskiemu dowódcy zachować oficerską szablę. Obrona Westerplatte to jeden z symboli bohaterstwa polskiego żołnierza [2]. 3 września Anglia, a następnie Francja, na których wsparcie liczyli Polacy, wypowiedziały wojnę III Rzeszy, ale nie podjęły one żadnych zdecydowanych działań wojennych [3]. Przyczyn biernej postawy można upatrywać w braku odpowiedniego przygotowania militarnego, a także w rosnącemu przekonaniu o nieuchronnej klęsce Polski [11].

Na początku Niemcy prowadzili tzw. Blitzkrieg, wojnę błyskawiczną, atakując na wielu frontach jednocześnie, zarówno z lądu, wody i powietrza, jednakże z racji oporu i walecznej postawy Polaków działania wojenne zwolniły tempo. Nie szczędzono polskiej ludności, wraz z wojskiem na front wyruszyły siły, które miały eksterminować cywilów, szczególnie tych, którzy zdaniem agresora w jakikolwiek sposób wspierali Wojsko Polskie. 17 września na wschodnią granicę Polski napadł ZSRR, sprzymierzony z Niemcami. Podobnie wraz z wojskiem kroczyły służby likwidujące m.in. polskich przywódców wojskowych. Wielu z tych, którzy dostali się do sowieckiej niewoli, zostało bestialsko rozstrzelanych, m.in. w Katyniu, a część ginęła w nieludzkich warunkach sowieckich obozów. 28 września, pomimo czynnego oporu, skapitulowała Warszawa [3]. Wraz z poddaniem się stolicy obaj agresorzy zgodnie z postanowieniami paktu Ribbentrop-Mołotow ustalili nową granicę wpływów, dokonując tzw. IV rozbioru Polski [4].

Można uważać, że Kampania wrześniowa zakończyła się 5 października, wraz z kapitulacją Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Franciszka Kleeberga. Po zakończeniu Kampanii Polska przeszła do walk w Podziemiu [3]. 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 Polacy ponownie podjęli otwarty bój o Stolicę, doprowadzając do wybuchu Powstania Warszawskiego. Pomimo bohaterskiej postawy wielu młodych ludzi zakończyło się onoklęską Polaków i w odwecie zniszczeniem Miasta przez agresora [10]. Niemcy szczególnie na początku wojny prowadzili działalność propagandową na arenie międzynarodowej ukazując polskich żołnierzy, jako źle przygotowanych i niestanowiących godnego przeciwnika [3].

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, któremu podlegało Polskie Państwo Podziemne, istniał nie tylko przez okres II wojny światowej, ale także przez cały okres trwania ustroju komunistycznego w Polsce [8].

Po walkach stoczonych w Polsce nastała tzw. Dziwna wojna, gdyż Niemcy nie prowadzili żadnych działań wojennych na froncie, a jedynie dokonywano kolejnych zbrojeń i przygotowań na dalszą ekspansję w Europie. W 1940 roku na wiosnę III Rzesza z powodzeniem zaatakowała Danię i Norwegię, a następnie Francję. W sierpniu Hitler rozpoczął walkę o Anglię, przeprowadzając naloty z powietrza, a także angażując siły marynarki wojennej [6]. Angielskich lotników wspierali polscy piloci, którzy znacząco przyczynili się do odparcia niemieckiej ofensywy, o czym pisał Arkady Fiedler w książce pt. Dywizjon 303 [12]. Polacy przyczynili się także do rozszyfrowania kodu, tzw. Enigmy, którą podczas wojny posługiwali się Niemcy. Pod naciskiem, do paktu z III Rzeszą, przystąpiły Rumunia, Bułgaria i Węgry. Zdobyto Jugosławię i Grecję. Prowadzono także działania w Afryce, w strefach wpływów państw europejskich. ZSRR podbił Litwę, Łotwę i Estonię, a także część terytoriów należących do Finlandii. 22 czerwca 1941 roku Niemcy zaatakowały ZSRR, co zmieniło układy sojusznicze. Anglia porozumiała się ze Stalinem, a także ze Stanami Zjednoczonymi, którym zagrażała Japonia. Moskwa nie została ostatecznie zdobyta, do czego przyczyniły się m.in. ciężkie warunki związane z nastaniem surowej zimy. Intensywne działania wojenne prowadzono w Europie, Azji i Afryce, a szala zwycięstwa stopniowo zaczęła przeważać na stronę państw antyhitlerowskich. Uważa się, że 30 kwietnia 1945 roku w zdobytym przez nich Berlinie, Hitler popełnił samobójstwo w jednym ze schronów. Akt kapitulacji Niemiec podpisano w nocy z 8 na 9 maja 1945 roku. Jeszcze 6 i 9 sierpnia Stany Zjednoczone zrzuciły bombę atomową, najpierw na japońską Hiroszimę, a następnie Nagasaki. To przyczyniło się do kapitulacji Japonii, która miała miejsce 2 września tego samego roku [6].

III Rzesza przed atakiem na Polskę jasno określiła swój plan, który nie polegał tylko na podbiciu wschodniego Sąsiada, ale przede wszystkim na zniszczeniu narodu polskiego, z czym wiązało się bezwzględne okrucieństwo. Jednym z przykładów takiej polityki pychy i nienawiści były niemieckie obozy śmierci, w której samozwańcza rasa panów eksterminowała na masową skalę podbitą ludność, w tym szczególnie żydowską i romską [7]. Oficjalne świadectwo tego, co działo się w Auschwitz, zdobyto jeszcze w trakcie wojny dzięki bohaterskiej postawie rotmistrza Witolda Pileckiego, który umyślnie dał się zatrzymać podczas jednej z łapanek we wrześniu 1940 roku, a następnie uciekł z obozu w kwietniu 1943 roku [13]. Niewyobrażalne zło, którego akty rozgrywały się podczas II wojny światowej, można uważać za upadek ówczesnej cywilizacji [7].

Po zakończeniu II wojny światowej w Polsce, będącej odtąd w strefie wpływów sowieckich, nastał ustrój komunistyczny, aż do zmiany w 1989 roku [9].

Źródła

1. II wojna światowa, Wikipedia
2. Bitwa o Westerplatte, II wojna światowa
3. Kampania wrześniowa, II wojna światowa
4. IV rozbiór Polski, Wikipedia
5. Geneza II wojny światowej, Magia historii
6. Przebieg działań zbrojnych podczas II wojny światowej, Historia na 6
7. Abp Gądecki: II wojna światowa to był prawdziwy upadek cywilizacji, Niedziela, tygodnik katolicki
8. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, Wikipedia
9. Polska Rzeczypospolita Ludowa
10. Powstanie Warszawskie, 1944, Muzeum Powstania Warszawskiego
11. Koniec kampanii wrześniowej, Dziennik polski, historia
12. Dywizjon 303, Wikipedia
13. Rotmistrz Witold Pilecki, Instytut Pamięci Narodowej